Beter dan calorieën tellen: Insuline-Slim Eten
Vandaag de dag wordt nog altijd geloofd dat afslanken simpelweg het resultaat is van minder eten en meer bewegen. Maar als het werkelijk zo simpel was, zou vrijwel iedereen slank zijn. Niet?
De wereldwijde obesitas epidemie blijft groeien, ondanks grote campagnes van de overheid en veel aandacht voor diëten, medicatie en medische ingrepen die allen gericht zijn op caloriebeperking. Het zogenaamde 'energiebalans model' zorgde ervoor dat de slogan ‘minder eten en meer bewegen’ in ons collectief geheugen werd gegrift. Als we willen afslanken blijven we dit advies slaafs uitvoeren ook al laat de realiteit zien dat het op lange termijn keer op keer faalt.
In deze blog bekijken we een heel andere verklaring voor onze strijd met de kilo’s. Een model dat voeding niet als calorieën ziet, maar als informatie – informatie die bepaalt of het lichaam energie gaat opslagen of verbruiken.
energiebalans model
Volgens het energiebalans model ontstaat gewichtstoename simpelweg doordat je meer calorieën binnenkrijgt dan je verbruikt. Minder eten dan je verbruikt, zou dan automatisch moeten leiden tot gewichtsverlies.
Volgens deze logica zou overgewicht niets meer zijn dan een simpele disbalans tussen 'calorieën in' en 'calorieën uit'. Maar hoewel dit idee verleidelijk eenvoudig klinkt, weten we allemaal dat afvallen voor veel mensen niet zo simpel is als dit model laat uitschijnen.
Het energiebalans model: als je meer calorieën inneemt dan je verbruikt, stromen er teveel brandstoffen in je bloed, die worden omgezet tot lichaamsvet. (1)
Ooit was ik de kampioene in calorierestrictie. Jarenlang telde ik nauwgezet elke calorie die ik in m’n mond stak. Met corn flakes, magere melk, magere gesuikerde yoghurt, fruit en light frisdrank kon ik mijn calorieverbruik heel laag te houden en een tijd lang afslanken. Toch viel ik na verloop van tijd, tot mijn grote frustratie, geen grammetje meer af. Zelfs extra uren cardio konden geen verschil meer maken. Het bleek dat mijn lichaam andere mechanismen achter de hand had om zichzelf te beschermen tegen deze extreme aanpak.
Toen had ik al moeten beseffen dat afslanken door calorieën tellen niet werkt. Maar het stond in mijn onderbewustzijn gebrand als de enige echte waarheid. Het werd bevestigd in de tijdschriften die ik las en door diëtisten die ik consulteerde. Dat het niet werkte, weet ik dus aan mezelf. Ik deed niet hard genoeg mijn best. Het was mijn schuld!
koolhydraat-insuline model
Het koolhydraat-insuline model geeft een heel andere kijk op het ontstaan van overgewicht. Dit model legt uit dat afslanken niet alleen om de hoeveelheid calorieën gaat, maar vooral om waar die calorieën vandaan komen: uit koolhydraten, vetten of eiwitten. Elk van deze 3 macronutriënten levert immers specifieke informatie aan het lichaam waarmee specifieke processen in gang gezet worden.
De mate waarin voeding het hormoon insuline stimuleert, blijkt heel belangrijk te zijn.
In tegenstelling tot vetten en eiwitten, zorgen snelle koolhydraten – vooral bewerkte granen, zetmeel- en suikerrijke producten – voor een flinke piek insuline in je bloed.
En hier komt het grote probleem:
INSULINE IS EEN OPSLAGHORMOON: HET ZET JE LICHAAM IN DE VETOPSLAG MODUS.
Dit betekent dat in aanwezigheid van insuline de brandstoffen uit die koolhydraatrijke maaltijd grotendeels worden opgeslagen als vet en dus niet beschikbaar zijn voor directe energie. Je lichaam ervaart daardoor al kort na de maaltijd een energietekort en wakkert een onweerstaanbare honger aan. Zo blijf je zitten in een vicieuze cirkel van eten, vetopslag en honger, wat afslanken haast onmogelijk maakt.
Het koolhydraat-insuline model: door het eten van koolhydraatrijke voeding stimuleer je een sterke insulinepiek die zorgt dat je opgenomen energie grotendeels wordt opgeslagen in vetreserves. De opgenomen energie is dus niet beschikbaar voor direct gebruik in de cellen. Daardoor krijg je snel terug honger en word je gestimuleerd om meer te eten. Bovendien heb je minder zin in bewegen omdat je metabolisme wordt vertraagd, je vermoeidheid ondervindt en minder kracht hebt door dat energietekort. (1)
suiker rollercoaster
Neem nu bijvoorbeeld dit typische ontbijtje. Lekker en snel is het zeker! Maar het zorgt voor een flinke stijging in je bloedsuikerspiegel en dus ook in insuline. Die insuline geeft je lichaam instructies om de bloedglucose snel te verlagen en een groot deel van die energie op te slaan als lichaamsvet. Voor je het goed beseft, grijp je opnieuw naar een koolhydraatrijk tussendoortje om het hele proces nog eens te herhalen.
Dit aangename ontbijtje zet je dus direct op een onaangename bloedsuiker-rollercoaster. Zo blijf je de hele dag door eten, vaak wel 5 tot 6 keer, zonder dat je echt verzadigd raakt. Dat maakt het heel moeilijk om een gezond slank te blijven!
En het gaat nog verder...
Na verloop van tijd wakkert deze manier van eten de voorkeur voor koolhydraatrijke voeding verder aan
om verschillende redenen:
suiker vraagt meer suiker omwille van het hongerstimulerende en verslavende effect.
een groeiende voorkeur voor snelle en goedkope voeding.
de spijsvertering kan minder goed kan gaan werken; waardoor moeilijker verteerbare eiwitten en vetten aan de kant geschoven worden voor nog meer koolhydraten.
het nieuwe normaal
Op deze manier is koolhydraatrijke voeding de laatste decennia het nieuwe normaal geworden. Het is tegenwoordig een vanzelfsprekend onderdeel van elke maaltijd, elk feest, elke uitstap en elke samenkomst. Brood, pasta, aardappelgerechten en snacks vullen onze dag, terwijl vet- en eiwitrijke verzadigende opties steeds meer op de achtergrond verdwijnen.
Dat hebben we te danken aan een grote mindshift die werd ingezet in de jaren ’70. Toen vond een belangrijke verschuiving in het Westerse eetpatroon plaats: uit angst voor cholesterol werd dierlijk vet grotendeels uit onze voeding geschrapt. Dat kan je in deze verhelderende blog lezen.
Maar wat gebeurt er als je vet uit de voeding haalt?
Dan verdwijnt de goede smaak!
En hoe wordt dat gecompenseerd?
Juist! Door meer koolhydraten en additieven toe te voegen!
Door deze drastische verschuiving – van vetrijke naar vetarme voeding – werd onze voeding steeds rijker aan koolhydraten en lag het pad open voor de voedingsindustrie om de voeding steeds sterker te bewerken. De kwaliteit en de voedingswaarde is daardoor sterk afgenomen en heeft geleid tot een grote paradox...
WE ZIJN OVERVOERD EN ONDERVOED TEGELIJK!
Deze drastische verschuiving in voeding – van vetrijk naar vetarm - manifesteert zich nu als een drastische verschuiving in onze lichaamssamenstelling - van een vetarm naar een vetrijk lichaam.
Of anders gezegd: de obesitasepidemie.
Door mijn ervaringen met eetstoornissen en de omgang met klanten bekijk ik het zo:
Door vast te houden aan het calorieën tellen, wat nog steeds door traditionele diëtisten en artsen wordt gehanteerd, wordt de schuld voor overgewicht gelegd bij de persoon zelf: ‘JIJ eet te veel, JIJ beweegt te weinig. Door jouw gebrek aan wilskracht en doorzetting werkt je dieet niet’.
Dit advies gaat in tegen de biochemie van je lichaam en maakt afslanken voor de meeste mensen onhoudbaar. Het ruïneert na verloop van tijd het zelfvertrouwen en drijft vele mensen tot heel drastische maatregelen, zoals crashdiëten, obsessief sporten, dure shakes, injecties of zelfs medische ingrepen.
Het is schrijnend...
Want meestal is er geen gebrek aan wilskracht.
Er is een gebrek aan inzicht in de werking van het lichaam.
Er is geen nood aan doorzetting.
Er is een nood aan een manier van eten die past bij je lichaam en gezond eten makkelijk maakt.
Door het koolhydraat-insuline model te omarmen en koolhydraatarm te gaan eten, kwam er snel rust en heling in mijn lichaam, mijn hoofd en mijn leven. Dat ervaren trouwens vele mensen die deze eetstijl volgen.
De oorzaak van overgewicht ligt in de kwaliteit van de voeding, niet in de kwantiteit (calorieën).
5 basisregels voor insuline-slim eten
Je kan je metabole gezondheid behouden of herstellen door de kwaliteit van je voeding aan te passen. Het komt erop aan INSULINE-SLIM te eten, m.a.w. eten zodanig dat insuline laag blijft en je lichaamsvet kan verbrand worden.
Dit kan je doen door deze 5 basisregels toe te passen:
EET NATUURLIJKE VOEDING, omdat het boordevol nutriënten zit
BEPERK KOOLHYDRATEN, om je insuline laag te houden zodat je energie beschikbaar is
EET VOLDOENDE EIWITTEN, omdat het waardevolle bouwstoffen zijn voor je spieren
VUL AAN MET GEZONDE VETTEN, die zowel een bouwstof als een energiebron zijn
EET TOT JE VERZADIGD BENT, als je aan vorige 4 basisregels houdt, reguleren je honger- en verzadigingshormonen je eetlust
verantwoordelijkheid
verantwoordelijkheid
Een grote verantwoordelijkheid voor de shift die onze collectieve gezondheid heeft aangetast, ligt bij de overheid nog steeds campagnes ondersteunt die mensen stimuleren om grote hoeveelheden koolhydraten te eten (50 – 55%) en calorie-inname te beperken. Een zeer moeilijke opdracht voor velen.
Een nog grotere verantwoordelijkheid, echter, ligt bij onszelf. We moeten kritisch durven kijken naar deze richtlijnen, zeker als ze voor onszelf niet lijken te werken. Het is aan ons om verder te kijken dan de standaard adviezen, te onderzoeken wat ons lichaam echt nodig heeft en keuzes te maken die gezondheid, energie en balans ondersteunen.
Gelukkig groeit de low-carb beweging langzaam uit en krijgen steeds meer mensen nieuwe hoop door hun leefstijl om te gooien. Dit is een grassroots movement waarbij we zelf in onze kracht moeten staan om weer gezonder te worden en voluit te kunnen genieten van het leven. Misschien openen we op die manier de ogen van de overheid.
referentie
- Ludwig, DS, Ebbeling, CB, The carbohydrate-Insulin Model of Obesity: Beyond 'Calories In, Calories Out'. JAMA, 201
Geen idee hoe jouw gezondheid naar een hoger level te krijgen?
Zit je na het lezen van deze blog met vragen over je eigen situatie?
Blijf dan niet bij de pakken zitten en boek een vrijblijvend kennismakingsgesprek in!
Wie is Annick?
Een inspirerende en gepassioneerde expert in voeding, mindset en gezondheid
Dankzij haar uitgebreide achtergrond in biochemische en orthomoleculaire voedingswetenschappen, is Annick de geschikte persoon om :
- Je stap voor stap te begeleiden in het aanpakken van je lichamelijke klachten
- Je de juiste kennis mee te geven om je lichaam te leren begrijpen en een gezond leven te leiden.
Door haar persoonlijke ervaringen met eetstoornissen, begrijpt Annick als geen ander de uitdagingen waarmee jij te maken hebt bij het veranderen van je leefstijl.
Met haar uitgebreide opleiding in mindset en coaching helpt ze jou om:
- Je eigen manier van denken te leren begrijpen
- Een positieve mindset te creëren
- Ongeacht de omstandigheden te blijven kiezen voor gezonde voeding
Annick gaat samen met jou voor echte transformatie van je lichaam en je geest, zodat jij weer VOLUIT kan leven.